همین مسأله‌ى غدیر هم مى‌تواند مایه‌ى وحدت باشد؛ همچنان که مرحوم آیةالله شهید مطهرى مقاله‌اى با عنوان «الغدیر و وحدت اسلامى» دارد. او کتاب الغدیر را - که درباره‌ى مسائل مربوط به غدیر است - یکى از محورهاى وحدت اسلامى مى‌داند که درست هم هست. ممکن است به نظر عجیب بیاید، اما واقعیت مطلب همین است. خود مسأله‌ى غدیر، غیر از جنبه‌اى که شیعه آن را به عنوان اعتقاد قبول کرده است - یعنى حکومت منصوب امیرالمؤمنین علیه‌الصلاةوالسلام از طرف پیامبر که در حدیث غدیر آشکار است - اصل مسأله‌ى ولایت هم مطرح شده است. این دیگر شیعه و سنى ندارد. اگر امروز مسلمانان جهان و ملتهاى کشورهاى اسلامى، شعار ولایت اسلامى سر دهند، بسیارى از راههاى نرفته و گره‌هاى ناگشوده‌ى امت اسلامى باز خواهد شد و مشکلات کشورهاى اسلامى به حل نزدیک خواهد گشت.
پیغمبر براى این مبعوث شده بود که مردم را تعلیم دهد و تزکیه کند؛ «یعلمهم الکتاب و الحکمة و یزکیهم»؛(126) یا در جاى دیگر «یزکیهم و یعلمهم الکتاب و الحکمة».(127) باید انسانها، هم آموزش داده شوند و هم تزکیه شوند، تا این کره‌ى خاکى و این جامعه‌ى بزرگ بشرى بتواند مثل یک خانواده‌ى سالم، راه کمال را طى کند و از خیرات این عالم بهره‌مند شود. هدف همه‌ى نبوتها و بعثتها این است. هرکدام از انبیا به نبوت مبعوث شدند، این اقدام بزرگ تعلیم و تربیت را تا آن حدى که امکانات زمان اجازه مى‌داد، پیش بردند؛ اما دین خاتم و نبى خاتم باید این حرکت عظیم الهى را ابدیت بخشد؛ چون پیغمبر دیگرى مبعوث نخواهد شد تا بشر به آن سر منزل نهایى خود در این عالم - که زندگى در کره‌ى خاکى و در خانواده‌ى بشرى، باید همراه با صلح و صفا و عدالت و با بهره‌مندى از خیرات عالم باشد - نزدیک شود و بالاخره به آن برسد. چگونه مى‌شود بشریت را به آن سرمنزل نهایى نزدیک کرد؟ آن وقتى که این تربیت مستمر باشد. باید تعلیم و تربیت مستمرى از موضع حکومت و قدرت سیاسى - آن هم قدرت سیاسى کسى مثل پیغمبر؛ یعنى معصوم - این جامعه‌ى بشرى را بتدریج پیش ببرد و تربیت کند و ناهنجاریها را در میان آنها کاهش دهد تا بشریت بتواند به آن نقطه‌اى که شروع زندگى سعادتمندانه‌ى همه‌ى انسانهاست - که ما آن دوره را، دوره‌ى حضرت ولى‌عصر ارواحنافداه مى‌دانیم - برسد. دوره‌ى ولى‌عصر ارواحنافداه، دوره‌ى آغاز زندگى بشر است؛ دوره‌ى پایان زندگى بشر نیست. از آن‌جا حیات حقیقى انسان و سعادت حقیقى این خانواده‌ى عظیم بشرى تازه شروع خواهد شد و استفاده از برکات این کره‌ى خاکى و استعدادها و انرژیهاى نهفته در این فضا، براى انسان - بدون ضرر، بدون خسارت، بدون نابودى و ضایع کردن - ممکن خواهد شد. درست است که امروز بشر از چیزى استفاده مى‌کند، اما به یک چیز دیگر ضرر مى‌زند. امروز نیروى اتم را کشف مى‌کند، اما نیروى اتم را براى نابودى انسان به کار مى‌برد؛ نفت را از اعماق زمین استخراج مى‌کند، اما این نفت در راه تضییع و تخریب محیط زیست انسان به کار مى‌رود؛ کمااین‌که در این صد سال اخیر این‌گونه بوده است. بشر نیروهاى محرکه و انرژیهاى پنهان و قوه‌ى بخار و سایر نیروها را کشف مى‌کند،اما انسانها را به انواع و اقسام گرفتاریهاى جسمانى از ناحیه‌ى این مشکلاتى که زندگى مادى براى انسانها به وجود مى‌آورد، آلوده مى‌کند. به بشر سرعت و سهولت داده مى‌شود؛ اما خیلى چیزها از او گرفته مى‌شود. از آن طرف هم تخریب ارزشهاى اخلاقى است که امروز انسان دچار آنهاست؛ لیکن در دوران ظهور حضرت بقیةالله ارواحنافداه قضیه این‌گونه نیست. بشر از خیرات عالم، از انرژیهاى پنهان و از نیروهاى نهفته در طبیعت، استفاده‌ى بى‌ضرر و بى‌خسارت مى‌کند؛ استفاده‌اى که مایه‌ى رشد و پیشرفت انسان است. همه‌ى پیغمبران آمده‌اند تا ما را به آن نقطه‌اى برسانند که زندگى بشر تازه شروع مى‌شود. پیغمبر خاتم اگر بخواهد انسانها را به مقتضاى دین خاتم به این‌جا برساند، باید چه کار کند؟ باید این تربیتى که او ارزانى انسانها کرده است، مستمر و طولانى باشد و چندین نسل را پى‌درپى شامل شود. خود پیغمبر اکرم که از دنیا خواهد رفت - «انک میت و انهم میتون» - پس باید کسى را نصب کند که بعد از خود او دقیقا همان راه و همان جهت و همان شیوه‌ها را مورد استفاده قرار دهد، و او على‌بن‌ابى‌طالب است. معناى نصب غدیر این است.
امروز ما - هم مسؤولانمان، هم مردممان - در قبال مسأله‌ى غدیر مسؤولیم. مسؤولان کشور باید سعى کنند اعمال و رفتار و حرکات و سکنات و برنامه‌ریزیهایشان را به گونه‌اى تنظیم کنند که با هدفهاى اسلام - که همان هدفهاى غدیر است - تطبیق کند. اگر چه همه‌ى دنیا، بخصوص کمپانیهاى صهیونیستى و قدرتمندان و زرسالاران عالم، ناراحت شوند و هجمه‌ى تبلیغاتى کنند، باکى نیست. امروز پایه‌ى انقلاب مستحکم است و این توفانها نمى‌تواند این بناى شامخ را متزلزل کند. از چه چیزى مى‌ترسند؟ ملاحظه‌ى چه چیزى را مى‌کنند؟ بعضى کسان در برنامه‌ریزیهایشان، در اجرایشان، در تصمیم‌گیریهایشان، در حرف‌زدنهایشان و در موضعگیریهایشان، دائما مواظبند که نکند فلان رادیوى گوشه‌ى دنیا - که به فلان دستگاه جاسوسى وابسته است - علیه این صحبت یا علیه این شخص حرفى بزند! خوب؛ بزند.
مطلب دومى که باید مورد نظر باشد، اصل خود مفهوم حدیث غدیر و حادثه‌ى غدیر است که باید مغفول‌عنه واقع نشود. ما البته به همه‌ى فرق اسلامى این سفارش را مى‌کنیم، نه اینکه فقط به شیعه بخواهیم بگوییم «آقا غدیرت را فراموش نکن!» ما به همه‌ى فرق اسلامى مى‌گوییم: «مبانى‌تان را فراموش نکنید.» در این‌جا به شیعه تأکید مى‌کنیم که بر اندیشه و فکر غدیر، تکیه کند. این، یک فکر مترقى است. اگر ما مى‌گوییم «اتحاد اسلامى» و پایش هم مى‌ایستیم (ما با همه‌ى قدرت، پاى موضوع وحدت اسلامى، در مقابل دشمنان وحدت ایستاده‌ایم) نباید تصور شود که این مفهوم مهم، مترقى، اصلى و نجاتبخش اسلامى، یعنى مفهوم ولایت و غدیر را فراموش خواهیم کرد. موضوع غدیر نباید فراموش شود؛ چون مسأله‌ى خیلى مهمى است. همانطور که عرض کردم، اگر مسأله‌ى غدیر با آن دو جنبه‌اى که اول صحبتم گفتم مورد ملاحظه قرار گیرد، امروز اسلام دنیا را نجات خواهد داد. یک عده هستند که تصور مى‌کنند مى‌شود ملتى مسلمان بود؛ اما به احکام اسلامى عمل نکرد! این تصور، معنایش جدایى دین از سیاست است. معنایش این است که اسمتان مسلمان باشد، اما به احکام اسلامى عمل نکنید و سیستم بانکدارى، اقتصاد، آموزش و پرورش، شکل و محتواى حکومت و ارتباطات فرد و جامعه‌تان، به خلاف اسلام و طبق قوانین غیر اسلامى و حتى ضد اسلامى باشد. البته، این، در مورد کشورهایى است که قانون دارند؛ اگرچه طبق اراده و خواست یک انسان قاصر و ناقص باشد. امروز در بعضى کشورهاى اسلامى، حتى قانون هم نیست؛ حتى قانون غیر اسلامى هم وجود ندارد و اراده‌ى اشخاص مهم است. در رأس قدرت یک نفر نشسته است و دستور مى‌دهد: این‌طورى شود، آن‌طورى شود. نمى‌شود که ما فرض کنیم عده‌اى مسلمانند، اما از اسلام فقط نماز، روزه، طهارت و نجاست و امثال این چیزها را دارند. در جوامعى که مى‌خواهند مسلمان باشند، اسلام باید حاکم باشد. غدیر، این پیام را داشت. امروز بسیارى از جوامع، چوب عدم اعتقاد به این معنا را مى‌خورند. ببینید ماجراى غدیر، این‌جا چقدر مى‌تواند الهام بخش باشد!
بدون شک روز «عید غدیر» اهمیت بسیارى دارد. در روایات ما وارد شده که عظمت این روز، حتى از روز «عید
فطر» و روز «عید قربان» هم بیشتر است. نه اینکه از اهمیت آن دو عید عظیم اسلامى چیزى کم بشود، بلکه به خاطر اینکه این عید حاوى یک مضمون والاتر است. اهمیت این عیدى که طبق روایات ما برترین اعیاد است، در همین است که متضمن موضوع ولایت است. شاید بتوان گفت که هدف از همه‌ى زحماتى که پیغمبراکرم و بزرگان دین و انبیاء الهى علیهم‌الصلاةوالسلام، متحمل شده‌اند، استقرار ولایت الهى بوده است. گویا در روایتى از امام صادق علیه‌الصلاةوالسلام است که در مقام هدف جهاد فى سبیل‌الله مجموعه‌ى تلاشهایى که براى دین مى‌شود فرموده‌اند: «لیخرج الناس من عبادة العبید الى عبادت الله و من ولایت العبید الى ولایت الله.» هدف این است که انسانها را از ولایت بندگان و بردگان با معناى وسیعى که این کلمه دارد خارج سازند و به ولایت‌الله نائل کنند. منتها در موضوع عید غدیر، این نکته هم وجود دارد که در باب ولایت، دو قلمرو اساسى هست: یکى قلمرو نفس انسانى است که انسان بتواند اراده‌ى الهى را بر نفس خودش ولایت بدهد و نفس خود را داخل ولایت الله کند. این، آن قدم اول و اساسى است و تا این نشود، قدم دوم هم تحقق پیدا نخواهد کرد.
امروز امریکا - منظورم حکومت امریکاست - مظهر ظلم علیه بشریت است و به خود مردم امریکا هم امروز دارد ظلم میشود. نظام طاغوتى و شبکهى مفسد صهیونیستى در دنیا، امروز مظهر فساد اخلاقى و تباه کردن نسلهاى بشرى است؛ ضلالت و گمراهى. قدرتهائى که امروز تسلط بر عالم دارند، قدرتهاى ستمگر و ظالمند و به همین دلیل هم با جمهورى اسلامى سر ناسازگارى و سر ستیزهگرى دارند. ایستادگى جمهورى اسلامى، مظهر عدالتخواهى امیرالمؤمنین است. آنچه ما ملت ایران و مسئولان بالخصوص بر عهده داریم، این است که این الگو را هرچه بیشتر به نمونهى اصلى خود نزدیک و شبیه کنیم. در داخل کشور شعار «عدالت» را جدى باید گرفت؛ شعار «دیندارى» را جدى باید گرفت؛ راه امیرالمؤمنین را جدى باید گرفت و همین است که میتواند ما را براى رسیدن به آرمانها و آرزوهاى بلند ملت ایران کمک کند؛ کما اینکه خصوصیات امام بزرگوار ما در آن چیزهائى که پیشرفت جامعه و حیات جامعه‌ى اسلامى محتاج آن هست، شبیه خصوصیات امیرالمؤمنین بود؛ البته با فاصلهى مشخصى که بین آن قلهى عظیم با انسانهاى معمولى هست. امام بزرگوار ما در راه حق و عدالت قائل به رودربایستى و ملاحظه‌ى این و آن و ترس و ضعف و عقبنشینى نبود؛ او هم همانطور که امیرالمؤمنین توصیه فرموده بود که: «لا تستوحشوا فى طریق الهدى لقلّة اهله»، از تنهائى نمیترسید؛ از اینکه تنها بماند، نمیترسید، واهمه نداشت؛ حق با اوست، پس خدا با اوست. با مجاهدت حرکت کرد، خداى متعال هم ملت ایران و ملتهاى مسلمان را با او در دل و در جوارح همراه کرد و دیدید چه حرکت عظیمى به وجود آمد. امام اینجورى بود....
